تاثیر تنش شوری بر خصوصیات فیزیولوژیکی و میزان ماده ی موثره ی تریگونلین ژنوتیپ های شنبلیله (trigonella foenum-graecum l.)

مطالعه حاضر در سال 1392 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در 3 تکرار اجرا گردید. در این پژوهش 6 ژنوتیپ شنبلیله در دو شرایط تنش شوری و بدون تنش مورد ارزیابی قرارگرفت. بذور ژنوتیپ¬های مختلف در بستر کاشت شامل مخلوطی ازخاک، شن و کود دامی پوسیده کشت گردید و پس از جوانه زنی و رشد گیاهچه، گیاهچه¬های یکنواخت و دارای دو برگ حقیقی کاملا توسعه یافته به شرایط هیدروپونیک منتقل شد. هر واحد آزمایش مرکب از ده گیاهچه بود. گیاهچه¬ها به مدت دو هفته در شرایط هیدروپونیک رشد نموده و سپس تیمار شوری اعمال شد. گیاهچه به مدت 3 هفته پس از اعمال تنش شوری نگهداری شدند و سپس خصوصیات زیر در آن ها اندازه گیری شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی بادو فاکتور و سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل تیمار آب مقطر (شاهد) و شوری 100 میلی مولار و فاکتور دوم شامل شش ژنوتیپ شنبلیله به نام-های شیراز،اردستان، تیرانجه، یزد، جهرم و هندی بود. نتایج جدول تجزیه واریانس حاکی از تأثیر معنی¬دار اثر شوری، رقم و اثر متقابل شوری و رقم بر آنزیم کاتالاز در اندام هوایی نمونه¬های مورد بررسی بود و نتایج مقایسه میانگین نشان داد آنزیم کاتالاز در شرایط تنش کاهش یافته است و شوری تأثیر معنی¬داری بر آنزیم پراکسیداز نداشته است. نتایج تجزیه واریانس، تأثیر معنی¬دار تیمارهای ازمایشی را بر پراکسید هیدروژن نشان داد. میزان کلروفیل "آ" تحت تاثیر تنش قرار نگرفت. میزان تریگونلین بطور معنیداری (01/0>p) تحت تاثیر شوری، رقم و اثر متقابل آن¬ها قرار داشته بطوری که در شرایط تنش مقدار این ترکیب کاهش نشان داده است. بیشترین مقدار تریگونلین (38/1) متعلق به رقم یزد و کمترین مقدار (9/0) متعلق به رقم شیراز بود. مقایسه میانگین اثرات متقابل نیز نشان داد که ارقام تیرانچه و یزد در شرایط نرمال و رقم یزد در شرایط تنش بیشترین میزان ترگونلین را تولید نمودهاند و همانطور که در جدول 4-3 مشاهده میشود در رقم یزد با وجود تنش، میزان تریگونلین تحت تاثیر قرار نگرفته است، اما در رقم تیرانچه با کاهش قابل توجهی مواجه شده است. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان میدهد که شوری و رقم تاثیر معنیداری بر مقدار پروتئین کل داشته است (05/0>p) و اثر متقابل شوری و رقم این صفت را بطور معنیداری در سح 05/0تحت تاثیر قرار نداده است.